ފޮތް: ދެވަނަ ޚަލީފާ: ޢުމަރު ބުން އަލްޚައްޠާބު – رضي الله عنه –
މި އުންމަތުގެ އެންމެ ޢަދުލުވެރި އަދި ހެޔޮ ބޭކަލުން އުޅުއްވި ދުވަސްވަރުން ޢިބުރަތް ޙާޞިލުކޮށްގެން މެނުވީ، އަލުން ހެޔޮ މުޖުތަމަޢުތަކެއް އިޢާދަ ނުކުރެވޭނެއެވެ.
މި އުންމަތުގެ އެންމެ ޢަދުލުވެރި އަދި ހެޔޮ ބޭކަލުން އުޅުއްވި ދުވަސްވަރުން ޢިބުރަތް ޙާޞިލުކޮށްގެން މެނުވީ، އަލުން ހެޔޮ މުޖުތަމަޢުތަކެއް އިޢާދަ ނުކުރެވޭނެއެވެ.
މިއީ دليل الحاج والمعتمر މި ފޮތުން ނަގާފައިވާ މުހިންމު ނުކުތާތަކެއްގެ މައްޗަށް އެކުލަވާލާފައިވާ ލުއި ފޮތެކެވެ.
ޖިންނި ޝައިޠާނުންގެ އުނދަގުލުން ރައްކާތެރިވާނޭ ގޮތާއި ސިޙުރާއި އެސްފީނާއާ އަދި އެކަންކަމުގެ ފަރުވާއަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ވަރަށް ރަނގަޅަށް ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ކަންކަމެވެ.
ރޭ އަޅުކަމަކީ ވަރަށް މަތިވެރި ސުންނަތެކެވެ. އަދި ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ރަމަޟާންމަހު އަދާ ކުރާ ރޭ އަޅުކަމުގެ މާތްކަން އިތުރުވެގެން ވެއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުގައި މިކަމަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ބާރު އަޅުއްވާފައެވެ.
މިއީ ހިޖުރައިން 1438 ވަނަ އަހަރުގެ ރަމަޟާން މަހުގައި ދިސަލަފިއްޔާގެ ފަރާތުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ޕޯސްޓުތަކެކެވެ. މި ޕޯސްޓުތަކުގައި ގެނެސްދީފައިވާނީ ރަމަޟާން މަހާ ގުޅުން ހުރި އާޔަތްތަކާއި ޙަދީޘްތަކެވެ.
މި ފޮތުގައި އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ މިސްކިތްތަކުގައި މައިކާއި އަޑުގަދަކުރާ ބޭނުންކުރާއިރު އަޑު ބަހައްޓަންވީ މިންވަރާ ގުޅުން ހުރި ބައެއް ޙުކުމްތަކާ ބެހޭގޮތުންނެވެ.
މިއީ އުޙުދު ހަނގުރާމަ ހިނގައި ދިޔަ ގޮތް ބަޔާންކޮށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ކުޑަ ފޮތެކެވެ.
މިފޮތުގައި ގެނެސްދިނުމަށް ޤަޞްދުކުރަނީ އިސްލާމްދީނުގައި މޫނު ބުރުގާ އެޅުމާއި ބެހޭގޮތުން ވާރިދުވެފައިވާ ނައްޞުތަކާއި ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކާއި މޫނު ބުރުގާ އެޅުމަށް އިންކާރުކުރާ މީހުން ދައްކާ ޙުއްޖަތްތަކާއި ބަހަނާތަކާ އެކަމަށް ހުރި ރައްދުތަކެވެ.
މިފޮތުގައި ގެނެސްދޭނީ ޢާޝޫރާ ދުވަހާއި މުޙައްރަމު މަހާ ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޞައްޙަ ނައްޞުތަކާ އަދި ޞައްޙަ ނޫން ވަހާކަތަކުގެ ޙަޤީޤަތެވެ. إن شاء الله.
މި ރިސާލާގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އަލިއަޅުވާލާނީ: އިސްލާމްދީނުގައި މިޔުޒިކުގެ ޙުކުމާއި އެކަމުގެ ދަލީލުތަކާއި އެކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކާ އަދި މިޔުޒިކާމެދު ބައެއް މީހުންނަށް އަރާފައިވާ އޮޅުންތަކާއި އެކަމުގެ ޖަވާބުތަކެވެ.
މި ފޮތުގައި ގެނެސްދީފައިވާނީ ޙައްޖުމަހުގެ ފުރަތަމަ ދިހަ ދުވަހާ ބެހޭގޮތުން އެނގުން މުހިންމު މައުލޫމާތުތަކެކެވެ.
މި ފޮތުގައި ގެނެސްދީފައިވާނީ ލައިލަތުލް ޤަދްރިއާ ބެހޭގޮތުން އެނގުން މުހިންމު މައުލޫމާތުތަކެކެވެ.
މި ސިލްސިލާގައި މިގެނެސްދެނީ ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ނަބީބޭކަލުންނާއި ރަސޫލުބޭކަލުންގެ ވާހަކަތަކެވެ.
މިފޮތަކީ سليمان بن عبد الله الرومي – رحمه الله – ލިޔުއްވާފައިވާ الخلفاء الراشدون، މިފޮތުގެ ފުރަތަމަ ފަޞްލުގެ ތަރުޖަމާއެވެ. އެއީ ފުރަތަމަ ޚަލީފާ، އަބޫބަކުރުއް ޞިއްދީޤު رضي الله عنه ގެ ޚަލީފާކަމުގެ ދުވަސްވަރަށް އަލިއަޅުވާލައްވާފައިވާ ފަޞްލެވެ.
މި ފޮތުގައިވަނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ފަހު ތިން ފޮތުގެ ކުރު ތަފްސީރަކާއި ކޮންމެ މުސްލިމަކަށްވެސް މުހިންމުވާނޭ ޢަޤީދާއާއި ފިޤުހާ އަދި އެނޫންވެސް ދީނީ މުހިންމު މަޢުލޫމާތުތަކެކެވެ.
ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލުކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއް ނޫންކަމާއި، އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކަށް ބަލާއިރު އެއީ ޙަރާމް ކަމެއްކަން، ދަލީލުތަކުގެ އަލީގައި މިފޮތުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.
މި އުންމަތުގެ އެންމެ ޢަދުލުވެރި އަދި ހެޔޮ ބޭކަލުން އުޅުއްވި ދުވަސްވަރުން ޢިބުރަތް ޙާޞިލުކޮށްގެން މެނުވީ، އަލުން ހެޔޮ މުޖުތަމަޢުތަކެއް އިޢާދަ ނުކުރެވޭނެއެވެ.
މިއީ دليل الحاج والمعتمر މި ފޮތުން ނަގާފައިވާ މުހިންމު ނުކުތާތަކެއްގެ މައްޗަށް އެކުލަވާލާފައިވާ ލުއި ފޮތެކެވެ.
ޖިންނި ޝައިޠާނުންގެ އުނދަގުލުން ރައްކާތެރިވާނޭ ގޮތާއި ސިޙުރާއި އެސްފީނާއާ އަދި އެކަންކަމުގެ ފަރުވާއަކީ އިސްލާމްދީނުގައި ވަރަށް ރަނގަޅަށް ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ކަންކަމެވެ.
ރޭ އަޅުކަމަކީ ވަރަށް މަތިވެރި ސުންނަތެކެވެ. އަދި ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ރަމަޟާންމަހު އަދާ ކުރާ ރޭ އަޅުކަމުގެ މާތްކަން އިތުރުވެގެން ވެއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުގައި މިކަމަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ބާރު އަޅުއްވާފައެވެ.
މިއީ ހިޖުރައިން 1438 ވަނަ އަހަރުގެ ރަމަޟާން މަހުގައި ދިސަލަފިއްޔާގެ ފަރާތުން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ޕޯސްޓުތަކެކެވެ. މި ޕޯސްޓުތަކުގައި ގެނެސްދީފައިވާނީ ރަމަޟާން މަހާ ގުޅުން ހުރި އާޔަތްތަކާއި ޙަދީޘްތަކެވެ.
މި ފޮތުގައި އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ މިސްކިތްތަކުގައި މައިކާއި އަޑުގަދަކުރާ ބޭނުންކުރާއިރު އަޑު ބަހައްޓަންވީ މިންވަރާ ގުޅުން ހުރި ބައެއް ޙުކުމްތަކާ ބެހޭގޮތުންނެވެ.
މިއީ އުޙުދު ހަނގުރާމަ ހިނގައި ދިޔަ ގޮތް ބަޔާންކޮށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ކުޑަ ފޮތެކެވެ.
މިފޮތުގައި ގެނެސްދިނުމަށް ޤަޞްދުކުރަނީ އިސްލާމްދީނުގައި މޫނު ބުރުގާ އެޅުމާއި ބެހޭގޮތުން ވާރިދުވެފައިވާ ނައްޞުތަކާއި ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާ ބަސްފުޅުތަކާއި މޫނު ބުރުގާ އެޅުމަށް އިންކާރުކުރާ މީހުން ދައްކާ ޙުއްޖަތްތަކާއި ބަހަނާތަކާ އެކަމަށް ހުރި ރައްދުތަކެވެ.
މިފޮތުގައި ގެނެސްދޭނީ ޢާޝޫރާ ދުވަހާއި މުޙައްރަމު މަހާ ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޞައްޙަ ނައްޞުތަކާ އަދި ޞައްޙަ ނޫން ވަހާކަތަކުގެ ޙަޤީޤަތެވެ. إن شاء الله.
މި ރިސާލާގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އަލިއަޅުވާލާނީ: އިސްލާމްދީނުގައި މިޔުޒިކުގެ ޙުކުމާއި އެކަމުގެ ދަލީލުތަކާއި އެކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކާ އަދި މިޔުޒިކާމެދު ބައެއް މީހުންނަށް އަރާފައިވާ އޮޅުންތަކާއި އެކަމުގެ ޖަވާބުތަކެވެ.
މި ފޮތުގައި ގެނެސްދީފައިވާނީ ޙައްޖުމަހުގެ ފުރަތަމަ ދިހަ ދުވަހާ ބެހޭގޮތުން އެނގުން މުހިންމު މައުލޫމާތުތަކެކެވެ.
މި ފޮތުގައި ގެނެސްދީފައިވާނީ ލައިލަތުލް ޤަދްރިއާ ބެހޭގޮތުން އެނގުން މުހިންމު މައުލޫމާތުތަކެކެވެ.
މި ސިލްސިލާގައި މިގެނެސްދެނީ ކުޑަކުދިންނަށް ޚާއްޞަކޮށްގެން ނަބީބޭކަލުންނާއި ރަސޫލުބޭކަލުންގެ ވާހަކަތަކެވެ.
މިފޮތަކީ سليمان بن عبد الله الرومي – رحمه الله – ލިޔުއްވާފައިވާ الخلفاء الراشدون، މިފޮތުގެ ފުރަތަމަ ފަޞްލުގެ ތަރުޖަމާއެވެ. އެއީ ފުރަތަމަ ޚަލީފާ، އަބޫބަކުރުއް ޞިއްދީޤު رضي الله عنه ގެ ޚަލީފާކަމުގެ ދުވަސްވަރަށް އަލިއަޅުވާލައްވާފައިވާ ފަޞްލެވެ.
މި ފޮތުގައިވަނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ފަހު ތިން ފޮތުގެ ކުރު ތަފްސީރަކާއި ކޮންމެ މުސްލިމަކަށްވެސް މުހިންމުވާނޭ ޢަޤީދާއާއި ފިޤުހާ އަދި އެނޫންވެސް ދީނީ މުހިންމު މަޢުލޫމާތުތަކެކެވެ.
ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލުކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއް ނޫންކަމާއި، އިސްލާމްދީނުގެ އުޞޫލުތަކަށް ބަލާއިރު އެއީ ޙަރާމް ކަމެއްކަން، ދަލީލުތަކުގެ އަލީގައި މިފޮތުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ.