އަދި ޙަދީޘްގައިވެއެވެ.
«إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ الشِّرْكُ الْأَصْغَرُ» فسئل عنه فقال: «الرِّيَاءُ» [رواه أحمد وغيره]
މާނައީ: “ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށް ތިމަންކަލޭގެފާނު އެންމެ ބޮޑަށް ބިރުފުޅު ގަންނަނީ ކުޑަ ޝިރުކަށެވެ. އެއާ ބެހޭ ގޮތުން ސުވާލު ދެންނެވުމުން ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “އެއީ ދެއްކުންތެރިކަމެވެ.” [އިމާމް އަޙުމަދު އަދި އެހެން ބޭކަލުންވެސް މިޙަދީޘްފުޅު ރިވާކުރެއްވިއެވެ.]
ސުވާލު 5:
– ދެއްކުންތެރިކަމަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟
– ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުބޭކަލުންގެ މައްޗަށް ކުޑަ ޝިރުކަށް (އެބަހީ: ދެއްކުންތެރިކަމަށް) އަރައިގަނެވިދާނެތީ ބިރުފުޅު ގެންވަޑައިގަތީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟
– މަތީގައި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޙަދީޘް މިބާބާ (ﷲ އަށް ޝަރީކުކުރުމަށް ބިރުވެތިވުން ނަންގަތް ބާބާ) ވާ ގުޅުމަކީ ކޮބައިކަން ބަޔާންކޮށްދޭށެވެ؟
ޖަވާބު:
– “الرِّيَاءُ” (އެބަހީ: ދެއްކުންތެރިކަން) ނެގިފައިވަނީ “الرؤية” އިންނެވެ. (އެބަހީ : ފެނުމެވެ.) ދެއްކުންތެރިކަމަކީ އިންސާނާ ކުރާ ހެޔޮ ޢަމަލުތައް މީސްތަކުންނަށް ދެއްކުމަށްޓަކައި ކުރުމެވެ. އެހެޔޮ ޢަމަލުތައް ކުރަނީ މީސްތަކުންގެ ޙަމްދާއި، ސަނާއަށްޓަކައެވެ.
– ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުބޭކަލުންގެ މައްޗަށް ކުޑަ ޝިރުކަށް (އެބަހީ: ދެއްކުންތެރިކަމަށް) އަރައިގަނެވިދާނެތީ ބިރުފުޅު ގެންވަޑައިގަތީ: އެއީ އެކަމަކީ ނަފްސު އެކަމަކަށް އެދޭ އަދި ލޯބިކުރާ ކަމެއްކަމަށް ވާތީއެވެ. އަދި ވަރަށް ފަސޭހައިން އިންސާނާއަށް ކުރެވޭ ކަމަކަށް ވާތީއެވެ.
– މިޙަދީޘް މިބާބާ (ﷲ އަށް ޝަރީކުކުރުމަށް ބިރުވެތިވުން ނަންގަތް ބާބާ) ވާ ގުޅުން: އަޞްޙާބުބޭކަލުންގެ އީމާންތެރިކަމުގެ ފުރިހަމަކަމާއެކުވެސް، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުބޭކަލުންގެ މައްޗަށް ކުޑަ ޝިރުކަށް (އެބަހީ: ދެއްކުންތެރިކަމަށް) އަރައިގަނެވިދާނެތީ ބިރުފުޅުވަޑައިގަތެވެ. އެހެންކަމުން އަހަރެމެންގެ އީމާންތެރިކަން ބަލިކަށިކަމުގައިވާ ހާލު ކުޑަ ޝިރުކާއި ބޮޑު ޝިރުކަށް ބިރުވެތިވާން ޖެހެއެވެ.
(ނޯޓް: ހެޔޮ ޢަމަލު ކުރުމަށްފަހު އެވާހަކަ އެހެން މީސްތަކުން ގާތު ނުދެއްކުމާއި ސިއްރުން ހެޔޮޢަމަލުތައް ކުރުމީ ދެއްކުންތެރިކަމުން ދުރުހެލިވެވޭ ސަބަބުތަކެވެ. والله أعلم.)
* * * *
– އަލްޖާމިޢުލް ފަރީދް (ޝައިޚް ޢަބްދު ﷲ ބުން ޖާރު ﷲ ބުން އިބްރާހީމް އަލް ޖާރު ﷲ) –
މިފޮތަކީ ސުވާލާއި ޖަވާބުގެ އުސްލޫބަށް ކިތާބުއްތައުޙީދު ކިޔަވާ ދިނުމަށް ތައްޔާރުކުރެވިފައިވާ ފޮތެކެވެ.
